توتی
فارسی
[ویرایش]ریشه‌شناسی
پهلوی
واژهٔ طوطی معرب واژهٔ «توتی» پارسی است از ریشه ی واژه ی توت مربوط به زبان کرمانی (tü)، مازندرانی (تیر)، (تیر)، خوارزمی از (twt)، واخی tыt، tыẟ، Munji tūy، Parachi tī، Waneci (tūwa، təwā)، سانسکریت तूत (tūta)، तूद (tūda)، (लू کشمیری) تول)، تُل (تول)، اودیا ତୁଳ (توحا) و غیره، همه به معنی توت است. جهت وام گیری بین واژه های ایرانی و هند و آریایی مورد مناقشه است.معنای آن پرنده‌ای سبز رنگ است که به علت خوردن توت به آن توتی می‌گویند، هر چند که در عربی به این کلمه برای نامیدن این پرنده استفاده نمی‌شود. در زبان اردو و نیز به زبان هندی آن را «طوطا» می‌نامند و شکرشکن، شکرفشان، شکرمقال، شکرین‌مقال، شیرین‌زبان، شیرین‌سخن، بلبل زبان خوش‌نوا و خوش‌حرف از صفات او هستند. در ادبیات پارسی و به‌ویژه در میان اشعار شعرایی چون مولوی و عطار از طوطی و صفاتش که غالباً آمیخته با صفاتی انسانی است، به نیکی یاد شده‌است کلمهٔ طوطی در زبان فرانسوی toto گفته شده‌است.
طوطی در عربی می شود ببغاء ترکی پوپان است
منابع ها.Asatrian, Garnik (2011) A Comparative Vocabulary of Central Iranian Dialects ( Persian), Tehran: Safir Ardehal Publications, page 397
hombabaaH4z2AB4yur2f9l1613421751.pdf
………………
Borjian, Habib (2010) “Nesâb-e Tabari Revisited: A Mazandarani Glossary from the Nineteenth Century”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, volume 63, number 1, page 53b of 39–62
https://www.academia.edu/8074681/_Nes%C3%A2b-e_Tabari_Revisited_A_Mazandarani_Glossary_from_the_Nineteenth_Century_
………………….
Borjian, Habib (2003) “Oroš nkataṙumner Mazandarani barbaṙi baġajaynakan hamakargi cagman šurǰ. Hin iranakan *t, *d ew *θ [Notes on the origins of Mazandarani consonant system: Old Iranian *t, *d and *θ]”, in Orientalia. EPH Arewelagitutʻyan fakulteti eritasard dasaxosneri ew aspirantneri gitakan hodvacneri žoġovacu (in Armenian), volume I, Yerevan: Caucasian Centre for Iranian Studies, page 62
https://www.academia.edu/8074681/_Nes%C3%A2b-e_Tabari_Revisited_A_Mazandarani_Glossary_from_the_Nineteenth_Century_
……………………..
^ Benzing, Johannes (1983) Chwaresmischer Wortindex, Wiesbaden: Harrasowitz, page 618
……………………..
Steblin-Kamenskij, I.M. (1999) Etimologičeskij slovarʹ vaxanskovo jazyka [Etymological Dictionary of the Wakhi Language] (in Russian), Saint Petersburg: Peterburgskoje Vostokovedenije,, page 369
…………………….
Gauthiot, Robert (1915) “Quelques observations sur le Mindjàni”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 19, page 153 of 133–157
https://archive.org/details/mmoiresling19soci/page/153/mode/2up
……………………
Morgenstierne, Georg (1929) Parachi and Ormuri (Indo-Iranian Frontier Languages), volume I, Oslo: Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning; H. Aschehoug & Co. (W. Nygaard), page 292a
…………………….
Elfenbein, Josef (1967) “Laṇḍa, Zor Wəla! Waṇecī”, in Archív Orientalni, volume 35, page 598 of 563–606
https://kramerius.lib.cas.cz/view/uuid:e58cace3-3e46-11e1-bdd3-005056a60003?page=uuid:272b13b6-3e47-11e1-bdd3-005056a60003
……………………
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 253
https://archive.org/details/EtymologischesWrterbuchDesAltindoarischenMayrhoferEWA21992
……………………
Laufer, Berthold (1919) Sino-Iranica: Chinese contributions to the history of civilization in ancient Iran, with special reference to the history of cultivated plants and products (Fieldiana, Anthropology; 15), volume 3, Chicago: University of Illinois Urbana-Champaign, page 582
https://archive.org/details/sinoiranicachin00laufgoog/page/n406/mode/1up?view=theater
…………………….
Hehn, Victor with Schrader, Otto (1911) Kulturpflanzen und Haustiere in ihrem Übergang aus Asien nach Griechenland und Italien sowie in das übrige Europa (in German), 8th edition, Berlin: Gebrüder Borntraeger, page 393
https://archive.org/details/kulturpflanzenu00paxgoog/page/393/mode/1up?view=theater
…………………..
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “tūta”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
https://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/app/soas_query.py?qs=5900&matchtype=default
…………………
Steblin-Kamenskij, I.M. (1982) Očerki po istorii leksiki pamirskix jazykov. Nazvanija kulʹturnyx rastenij [Essays on the history of Pamir languages. Names of cultivated plants] (in Russian), Moscow: Nauka, pages 88–89
برگردان‌ها
[ویرایش]- انگلیسی
- berrylike