خرده بورژوا
(~.)
فارسی
[ویرایش]ریشه‌شناسی
[ویرایش]اسم مرکب
[ویرایش]لایه زیرین بورژوازی که افراد آن با وجود داشتن ابزار تولیدیا سرمایه شخصی ناگزیرند برای گذراندن زندگی کار کنند و اغلب به وسیله سرمایه داران استثمار می‌شوند.
ریشه
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- فرهنگ لغت معین
بورژوا از واژۀ آلمانی «Burg» به معنای شهر مستحكم، دیوار بلند، برج و قلعۀ پیرامون محلّ مسكونی آمده است. در نظام فئودالیته اروپا گاهی رعیّت‌های وابسته به زمین (سرف) بر اثر آزار و اذیّت ارباب‌ها فرار می‌كردند و به شهرك‌های قلعه مانند و حصاردار پناه می‌بردند كه به این قلعه‌ها «Burg» و حصار و ساكنان آن را بورژوا می‌خواندند، این حصارها از محدودۀ حاكمیّت قضائی فئودال‌ها خارج بود. توسعۀ این شهرك‌ها و قصبه‌ها و تبدیل آن‌ها به شهرها و افزایش جمعیت آن‌ها و تنوع و پیچیدگی در مشاغل و تقسیم كار پیچیده منجر شد، اصناف مختلف از استاد كار و دكاندار و... طبقات متمایزی را تشكیل دادند كه به مرور عنوان بورژوا بر ایشان عمومیّت یافت. بورژواها به مرور زمان پیشرفت‌های خود را در ابعاد مختلف گسترش دادند به طوری كه از سطح كشور فراتر رفته و در مقیاس جهانی اثر گذار شدند. مهم‌ترین خصائص بورژوا 1) خصیصۀ اقتصادی: كسب سود از راه انباشت ثروت در تولید، توزیع و مبادله كه استثمار و استعمار دو وجه اصلی باز خورد این سیستم در فرایندهای اقتصادی است. 2) خصیصۀ سیاسی: توسّل به سیاست‌های پارلمانی با دو اهرم سازمان اداری و ماشین نظامی، برای تسلّط سیاسی. 3) خصیصۀ اجتماعی: توسّل به نظریه‌های فردگرایانه و ترویج الگو‌های مُد برای مصرف انبوه. تقسیمات بورژوا بورژوای را از لحاظ ابعاد به سه شاخه تقسیم می‌كنند: 1) بورژوای بزرگ یا كاپیتالیست‌ها اعمّ از صنعتی و بازرگانی داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی. 2) بورژوازی متوسط كه طبقۀ متوسط صنعتی و تجاری است. 3) بورژوازی كوچك و خُرد كه به طبقات متوسط جامعه اطلاق می‌شود و از درآمد و سرمایۀ محدودی برخوردارند. اینان به قشرهای مختلفی مثل كاسب و كارمند و دهقانان صاحب زمین و غیره تقسیم می‌شوند و همان خرده بورژواها هستند. امروزه واژۀ بورژوازی به منظور نشان دادن شیوۀ زندگی كسانی به كار می‌رود كه به لباس خاصّی ملبّس می‌شوند و به زندگی پرزرق و برق خو گرفته‌اند و البته هنوز بورژوازی ریشۀ اصلی خود را از دست نداده و بُعد اقتصادی را همراه خود دارد؛ به طوری كه هنوز جامعه‌شناسان آن واژه را به گروه‌های اجتماعی – شغلی برتر كه در آمدهای هنگفت دارند، بدون آن‌كه كار یدی كنند و یا آنان كه وضع مرفّه دارند، اطلاق می‌كنند. این گروه‌ها بورژوازی جدید را تشكیل می‌دهند. در درون این بورژواها با كمی تساهل انواع مختلفی چون بورژوازی سطح بالا و متوسط و خرده بورژوا را نیز از هم متمایز می‌كنند و معیارهای این تمایز عبارتند از میزان ثروت فعلی، سطح تحصیلات، اشتغال حرفه‌ای در جامعه و تعلّقات سنّتی یا وضع اجتماعی كه از گذشته به ارث برده‌اند.