خرس

جرس, و حرس را هم ببینید.

فارسی

Wikipedia ^fa

دری	خرس
پارسی ایران	خرس
تاجیکی	хирс (xirs)

یک خرس سیاه امریکایی

ریشه‌شناسی

• از نیا-ایرانی *Hŕ̥šah (بسنجید با اوستایی 𐬀𐬭𐬴𐬀 (arṣ̌a), آسی арс (ars)), از نیا-هندو-ایرانی *Hŕ̥ĉšas (بسنجید با سانسکریت ऋक्ष (ṛkṣá)), از نیا-هندو-اروپایی *h₂ŕ̥tḱos. بسنجید با ارمنی արջ (arǰ), یونانی άρκτος (árktos), αρκούδα (arkoúda), لاتین ursus, فرانسوی ours, ولزی arth.

خرس پاندا

آوایش

• (ایران) آیپا: [xeɾs]

اسم

خرس (جمع خرس‌ها)

1. پستانداری است از راستة گوشت خواران تنومند و قوی، با بدنی پُر پشم که می‌تواند روی دو پا بایستد و از درخت بالا رود. ؛ با ~ توی جوال رفتن کنایه از: با شخص نامناسبی سر و کار پیدا کردن.

حالات صرفی

اشکال پایه‌ی خرس

	مفرد	جمع
ساده	خرس (xers)	خرس‌ها (xers-hā) خرسا (xersā) (محاوره‌ای)
مفعول مستقیم شناس	خرس را (xers rā) خرس رو (xerso) (محاوره‌ای)	خرس‌ها را (xers-hā rā) خرسا رو (xersā ro) (محاوره‌ای)
اضافه	خرس (xers-e)	خرس‌های (xers-hā-ye) خرسای (xersā-ye) (محاوره‌ای)
اسم ناشناس, شناس اضافی	خرسی (xers-i)	خرس‌هایی (xersān-i, xers-hā-i) خرسایی (xersāi) (محاوره‌ای)

اشکال اخباری خرس

	مفرد	جمع
اول شخص (من .... / ما ....)	خرسم (xersam)	خرسیم (xersīm)
دوم شخص (تو ..../ شما ....)	خرسی (xersī)	خرسید (xersīd) خرسین (xersīn) (محاوره‌ای)
سوم شخص (او ..../آن‌ها (ایشان) .....)	خرس است (xers ast) خرسه (xerse) (محاوره‌ای)	خرسند (xersand) خرسن (xersan) (محاوره‌ای)

برگردان

پستانداری بزرگ از خانواده‌ی خرسیان

• Abaza:
• Abenaki: الگو:t-simple
• آبخازی: амшә (āmš°)
• Adyghe: мышъэ (məŝă)
• آفریکانیس: الگو:t-simple
• آینو: カムィ (kamuy), イソ (iso), エペㇾ (eper)
• اکدی: 𒊍 (asu)
• Alabama: الگو:t-simple
• آلبانیایی: ari (sq) m, الگو:t-simple
• آلمانی آلمانیش: الگو:t-simple (Alsatian)
• Algonquin: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• الویری-ویداری: پورسوغ‎ (pursuğ) (Vidari)
• امهری: ድብ (dəb)
• عربی: دُبّ‎ (ar) m (dubb), دُبَّة‎ f (dubba)

  عربی مصری: دبَّة‎ f debba (loosely male or female), دبّ‎ (arz) m debb

• Aragonese: onso m
• آرامی:

  عبرانی: דבא‎ c (debā, debo)

  سریانی: ܕܒܐ‎ c (debā, debo)

• Arapaho: الگو:t-simple
• Archi: ххамс (χːams)
• ارمنی: արջ (hy) (arǰ)
• Aromanian: ursâ f
• Assamese: ভালুক c (bhaluk)
• Asturian: osu m
• آواری: ци (ci)
• Aymara: الگو:t-simple
• آذربایجانی: الگو:t-simple
• Baekje: 固麻 (koma)
• بختیاری: خرس‎ (xers)
• بلوچی: مم‎ (mamm)
• باشقیری: айыу (ayïw)
• باسک: الگو:t-simple
• Bats: ჩა (ča)
• Bau Bidayuh: الگو:t-simple
• بلاروسی: мядзве́дзь m (mjadzvjédzʹ)
• بنگالی: ভালুক (bn) (bhaluk)
• Bezhta: сиᴴ (sĩ)
• Biloxi: الگو:t-simple
• Breton: arzh (br) m
• بلغاری: мечо́к m (mečók), ме́чка (bg) f (méčka)
• برمه‌ای: ဝက်ဝံ (my) (wak-wam)
• Buryat:
• کاتالان: ós (ca) m
• Cebuano: الگو:t-simple
• Central Dusun: الگو:t-simple
• Central Melanau: الگو:t-simple
• چچنی: ча (ča)
• چروکی: ᏲᏅ (yonv), ᏲᎾ (yona)
• Cheyenne: الگو:t-simple
• چینی:

  کانتونی: 熊 (hung⁴), 熊人 (hung⁴ jan^4-2)

  دونگان: щүн

  هاکا: 熊 (yùng)

  ماندرین: 熊 (zh) (xióng), 魋 (zh) (tuí) (archaic)

  مین دونگ: 熊 (hṳ̀ng)

  مین-نان: 熊 (zh-min-nan) (hîm)

  وو: 熊 (hhion)

• Chipewyan: الگو:t-simple
• Choctaw: الگو:t-simple
• Chukchi: кэйӈын (kejŋ-ǝ-n), умӄы (umqǝ) (polar bear)
• Chuvash: упа (upa)
• Comox: mɛχaɬ
• Cornish: arth m, الگو:t-simple
• Corsican: orsu (co) m
• Cree:

  Northern East: ᒋᔖᔮᒄ (chishaayaakw) (black), ᐅᓵᐅᔅᒄ (usaauskw) (brown)

  Plains:

  Southern East: ᑳᑰᔥ (kaakuush), ᒪᔅᒄ (maskw) (rare)

• تاتاری کریمه: الگو:t-simple
• چکی: medvěd (cs) m
• دانمارکی: bjørn (da) c
• Dargwa:
• هلندی: beer (nl) m, berin (nl) f
• Dzongkha: དོམ (dom)
• Elfdalian: الگو:t-simple
• Emilian: aurs m (Bolognese)
• Erzya: овто (ovto)
• اسپرانتو: الگو:t-simple
• استونیایی: الگو:t-simple
• فاروئی: bjørn f
• فنلاندی: الگو:t-simple
• Fox: الگو:t-simple
• Franco-Provençal: ors m, ourse m
• فرانسوی: ours (fr) m, ourse (fr) f
• فریسی:

  شمالی: koarn

  سارتلند: Boar

  غربی: bear (fy) c

• Friulian: ors m
• گاگوزی: الگو:t-simple
• گالیسیایی: oso (gl) m
• گرجی: დათვი (datvi)
• German: Bär (de) m, Bärin (de) f
• Godoberi: сиᴴгьи (sĩhi)
• گوتیک:
• یونانی: αρκούδα (el) f (arkoúda), άρκτος (el) f (árktos)

  یونانی کهن: ἄρκτος f (árktos), ἄρκος f (árkos)

  یونانی پونتیک: άρκον (árkon)

• گرینلندی: الگو:t-simple
• گجراتی: રીંછ (gu) (rī̃ch)
• Haitian Creole: الگو:t-simple
• Hebrew: דֹּב‎ (he) m (dov)
• هندی: भालो m (bhālo), भालू (hi) m (bhālū), रिछ (rich)
• Hinukh: зе (ze)
• هیتی: 𒄯𒁖𒂵𒀸 c (ḫartakkaš)
• Hopi: الگو:t-simple
• مجاری: الگو:t-simple
• Hunsrik: Bäer m, Bärin f
• Iban: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• ایسلندی: björn (is) m
• ایدو: الگو:t-simple
• اندونزیایی: الگو:t-simple
• Ineseño: الگو:t-simple
• اینگوشی: ча (ča)
• اینترلینگوا: الگو:t-simple
• اینترلینگوئه: الگو:t-simple
• اینوکتیتوت:
• Inupiak: (brown) الگو:t-simple; (black) الگو:t-simple, الگو:t-simple; (polar) الگو:t-simple
• ایرلندی: béar m, mathúin m

  ایرلندی کهن: art m, mathgamain m

• ایتالیایی: orso (it) m
• Itelmen: массу (massu)
• ژاپنی: 熊 (ja) (くま, kuma), クマ (ja) (kuma)
• Javanese: الگو:t-simple
• Jicarilla: الگو:t-simple
• Jingpho: tsap
• Kabardian:
• Kalmyk: аю (ayu)
• Kannada: ಕರಡಿ (kn) (karaḍi)
• Kansa: míⁿcho, الگو:t-simple (black)
• Karachay-Balkar: айю (ayü) (Karachay), айыу (ayıu) (Balkar)
• Karaim: الگو:t-simple
• قره‌قالپاقی: الگو:t-simple
• Karakhanid: اَذِغْ‎ (aδïɣ)
• Karelian: الگو:t-simple, الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Karok: الگو:t-simple
• Kashubian: miedzwiédz m
• Kazakh: аю (kk) (ayw)
• Ket: ӄой (qòj)
• Khakas:
• Khanty:
• Komi-Permyak:
• Komi-Zyrian:
• Korean: 곰 (ko) (gom)
• Koryak: умӄа (umqa), кайӈын (kajŋǝn) (brown)
• Kumyk: аюв (ayuw)
• کردی:

  کرمانجی: hirç (ku)

  سورانی: ورچ‎ (ku) (wirç)

• قرقیزی: аюу (ky) (ayuu)
• لادین: lors m
• لادینو: lonso m
• لاک: цуша (cuša)
• لائو: ໝີ (lo) (mī), ຫມີ (mī)
• لاتین: ursus (la) m, ursa f
• Latvian: lācis (lv) m
• لازی: მთუთი (mtuti)
• Lenape:

  Munsee: maxkw

  Unami: màxkw

• لزگی:
• Ligurian: orso m (Genovese)
• Limburgish: baer (li) m, beer (li) m (Maastrichtian)
• Lithuanian: lokys (lt) m, meška f
• Livonian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Lombard: órs m, urs m
• آلمانی سفلی: Boor m
• لوکزامبورگی: Bier (lb) m
• Lü:
• مقدونیایی: мечка f (mečka)
• Machiguenga: الگو:t-simple
• Malagasy: الگو:t-simple
• مالایی: الگو:t-simple
• مالایام: കരടി (ml) (karaṭi)
• مالتی: ors m, الگو:t-simple
• مانکس: maghouin m
• Maori: الگو:t-simple
• مراتهی: अस्वल (asval)
• Mari:

  Eastern Mari:

  Western Mari:

• Maricopa: الگو:t-simple
• Massachusett: الگو:t-simple
• Mazanderani: اش / ارش‎ (aš, arš)
• Meänkieli: الگو:t-simple
• Mi'kmaq: mui'n anim
• Mingrelian: თუნთი (tunti)
• Mirandese: urso m
• Mohegan-Pequot: الگو:t-simple
• Moksha:
• Mongolian: баавгай (mn) (baavgaj)
• Montagnais: mashkᵘ
• Nahuatl: الگو:t-simple
• Nanai: нанги (nangi)
• Narragansett: الگو:t-simple
• Navajo: الگو:t-simple
• Neapolitan: urzo m
• Nepali: لطفاً در صورتی که می‌توانید این ترجمه را بیفزایید.
• Nganasan: ӈарка (ngarka)
• Nivkh: ,
• Nogai:
• North Frisian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Northern Sotho: الگو:t-simple
• Northern Yukaghir: хайчиэтэгэ (xajčieːteːgeː)
• Norwegian:

  Bokmål: bjørn (no) m

  Nynorsk: bjørn m

• Novial: الگو:t-simple
• O'odham: الگو:t-simple
• Occitan: ors (oc) m
• Ojibwe: ᒪᒃᐗ (makwa)
• Old Church Slavonic:

  Cyrillic: медвѣдь m (medvědĭ)

• Old East Slavic: медвѣдь m (medvědĭ)
• Old English: bera m
• Old Norse: bjǫrn m
• ساکسونی کهن: الگو:t-simple
• Old Turkic: 𐰑𐰍‎ (adïɣ)
• Oriya: ଭାଲୁ (or) (bhālu)
• Ossetian: арс (ars)
• Papiamentu: الگو:t-simple
• Pashto: خرس‎ (ps) m (xers), بالو‎ m (bālǔ)
• Persian: خرس‎ (fa) (xers)
• Picard: ors m
• Piedmontese: ors m
• Plautdietsch: Boa m
• Polish: niedźwiedź (pl) m, niedźwiedzica (pl) f, miś (pl) m (diminutive)
• Portuguese: urso (pt) m, (♀) ursa (pt) f
• Punjabi: ਰਿਛ m (rich)
• Quapaw: الگو:t-simple
• Quechua: الگو:t-simple
• Romani: rish m, rishni f, الگو:t-simple
• Romanian: urs (ro) m, ursoaică (ro) f
• Romansch: الگو:t-simple, urs m, uors m, ursa f, uorsa f
• Russian: медве́дь (ru) m (medvédʹ), медве́дица (ru) f (medvédica), (bear cub) медвежо́нок (ru) m (medvežónok), (diminutive or teddy bear) ми́шка (ru) m (míška)
• Rusyn:
• Sami:

  Inari: kuobžâ

  Kildin:

  Northern: guovža, bierdna

  Skolt: kuõbǯǯ

  Southern: bïerne

• Sanskrit: ऋक्ष (sa) m (ṛkṣa)
• Sardinian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Saterland Frisian: Boar m
• Scots: الگو:t-simple
• Scottish Gaelic: mathan m
• Selkup: ӄорӄы
• Serbo-Croatian: medo (sh) m (diminutive)

  Cyrillic: мѐдвјед m (Ijekavian), мѐдвед m (Ekavian), мѐдвједица f (Ijekavian), мѐдведица f (Ekavian)

  Roman: mèdvjed (sh) m (Ijekavian), mèdved (sh) m (Ekavian), mèdvjedica (sh) f (Ijekavian), mèdvedica f (Ekavian)

• Shan:
• Shor: апшақ (apşaq), азығ (azığ), aба (aba)
• Shuswap: الگو:t-simple
• Sichuan Yi: ꊈ (wo)
• Sicilian: ursu (scn) m
• Silesian: الگو:t-simple
• Sinhalese: වලසා (valasā)
• Slovak: medveď (sk) m
• Slovene: medved (sl) m, medvedka (sl) f
• Somali: الگو:t-simple
• Sorbian:

  Lower Sorbian: mjadwjeź m

  Upper Sorbian: mjedwjedź (hsb) m

• Southern Altai:
• Southern Sami: الگو:t-simple
• Spanish: oso (es) m
• Sundanese: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Svan:
• Swahili: الگو:t-simple (nc 5/6)
• Swedish: björn (sv) c
• Tabasaran:
• Tachawit: abubaz
• Tagalog: الگو:t-simple
• Tajik: хирс (tg) (xirs)
• Talysh: خرس‎ (xərs) (Asalemi)
• Tamil: கரடி (ta) (karaṭi)
• Taos: kə́ona
• Tatar: аю (tt) (ayu)
• Telugu: ఎలుగుబంటి (te) (elugubaṇṭi), ఎలుగ్గొడ్డు (te) (eluggoḍḍu), ఎలుగు (te) (elugu)
• Thai: หมี (th)
• Tibetan: དོམ (dom)
• Tigrinya: ድቢ (dəbi)
• Tindi: сӣᴴ (sĩ̄)
• Tlingit: الگو:t-simple, s'eek (black)
• Tofa: иресаӈ (iresañ), ирезаӈ (irezañ)
• Tsez: зе (ze)
• Tundra Enets: богля (boglya)
• Tundra Nenets: верк
• Turkish: الگو:t-simple
• Turkmen: الگو:t-simple
• Tuscarora: الگو:t-simple
• Tuvan:
• Udihe: мафа (mafa)
• Udmurt: гондыр (gondyr)
• Ugaritic: 𐎄𐎁 (d-b)
• Ukrainian: ведмі́дь (uk) m (vedmídʹ)
• Urdu: بھالو‎ m (bhālū)
• Uyghur: ئېيىق‎ (ug) (ëyiq)
• Uzbek: الگو:t-simple
• Venetian: , ,
• Veps: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Vietnamese: الگو:t-simple
• Vilamovian: baor m
• Volapük: الگو:t-simple
• Votic: الگو:t-simple
• Võro: الگو:t-simple
• Walloon: oûsse m
• Waray-Waray: الگو:t-simple
• Welsh: arth (cy) m, f
• West Coast Bajau: الگو:t-simple
• West Frisian: bear (fy) c
• Xhosa: الگو:t-simple
• Yagnobi: хирс
• Yakut: эһэ (ehe)
• Yiddish: בער‎ m (ber)
• Yurok: chyer'ery' (black), الگو:t-simple (brown)
• Zazaki: heşi, الگو:t-simple, الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Zhuang: الگو:t-simple

منابع

• فرهنگ لغت معین