خزه

فارسی[ویرایش]

(خَ زِ)

ریشه‌شناسی[ویرایش]

همریشه با کردی شمالی kevz، ارمنی دخیل از ایرانی խօզ (xōz)، و نیز فارسی گویشی بندرعباسی خوزاک (xowzāk).

گیاهان غیر آوندی که فاقد ریشه و گل می‌باشند، به دو دسته عمده Moss وliverwort تقسیم می‌شوند. این گیاهان در سراسر دنیا در مکان های مرطوب و اغلب سایه ای و خنک یافت می‌شوند. گروه خزه‌ها بین 9500 تا 14500 گونه متفاوت را شامل می‌شوند که به 4 دسته اصلی گروه‌بندی می‌شوند: 1. Sphagnopsida (peat moss) : این دسته که به peat moss یا اسفگنوم‌ها معروف هستند، شامل بیش از 100 گونه متفاوت می‌باشند. عمدتا در مناطق مرطوب و باتلاقی رشد می‌کنند و در تجمعات انبوه اسفنج مانند دیده می‌شوند و در خاک‌های با اسیدیته (pH) پایین رشد می‌کنند. خاک پیت گونه ای از خاک است که از انواع خاصی از این خزه تهیه می‌شود. 2. Andreaopsida (lantern or rock moss) : این گونه خزه‌ها که معروف به rock moss هستتند، عمدتا در سطوح سنگی رشد می‌کنند. عمدتا به صورت پرزمانند و رنگ تیره دیده می‌شوند و در مناطق سردسیر و ارتفاعات رشد می‌کنند. 3. Polytrichopsida : این گونه خزه‌ها جز اولین گونه گیاهانی هستند که می‌توانند در شرایط بسیار سخت نیز رشد کنند و بعد از حوادثی مثل سیل و آتش‌سوزی، اولین گونه‌ قابل رشد هستند. تنوع این گونه از خزه ها بسیار زیاد است و از انواع بسیار ریز خزه‌ها تا خزه‌ی Dawsonia superba که بلندترین خزه با ارتفاع 50سانتیمتر است را شامل می‌شود. 4. Bryopsida : بزرگترین و متنوع‌ترین گروه از خزه ها است و 95% از کل انواع خزه در این گروه قرار می‌گیرند. این خزه‌ها عمدتا دارای اسپروفیت (کپسول) هستند. تقریبا انواع خزه‌های موجود در کشور ایران نیز از این دسته می‌باشند.