پیوست:فهرست وام‌واژه‌های یونانی در فارسی

از ویکی‌واژه

الگو:تمیزکاری یونانی آدنیس(از فینیقیایی)-آراقیطون-آرسطولوخیا-آرن-آسطرنومیا-آغاریقون-آقطی-آلوسن-آمولن-اِبریز-ابلیس Διαμπολος=Diabolos –ابودقطیقا-ابوطالون-ابوطیلون-ابیون-اثیر-اخرا-اخیون-ارابس-اراقو، اراقوا-ارثیماطیقی-اردب-ارسطولوخیا-ارطاماسیا، ارطمسیا-ارغامن-ارغامونی-ارغانون، ارغنون-ارقان-اروسیمون، اروسم، اروسمن، اروسمین(یو.لا)-ارونیا-اریسا، ایرسا-اریسارون-اریغارون(یو.فر)-اسباناخ-استادیون-استافیل-استخودوس، استوقدوس-استرلاب-اسطقس-اسطوره(یو.لا)-اسطول-اسفراج(ریشه آنرا ایرانی دانند)-اسفناج-اسفنج(=فشرده)-اسقف-اشقردیون-اطریفل-اطلس-اغلیفس-اقتیمون-افرسیموس-افسنتین-افیون-اقارون-اقاقیا(همچنین در فرانسه‌ای)(یو.لا.فر)-اقطیقوس-اقلید-اقلیم-اقلیمیا-اقورون-اقونیطون-اقیانوس-اکسیر-الاطینی-الماس-امارنطون-اناطیطس-اناغالس، اناغلس-اناغورس-اناگیرا(یو.فر)-انالوطیقا-انامونی-انبیق-انجیل-اُنفاق-انیسون-اواقنثوس-اوروبنخی-اوسیرِس-اوفادیا-اوفاریقون-اوقیمون-اومالی-ایذواسمن-ایرسون-ایزون-ایساغوجی(یو.فر)-ایلاوس-ایمارو-بابلُس-بابلون-بارسطاریون-باری ارمینیاس-باسلیق، باسیلیق-باسلیقون-باقلا(ابتا.یو)-ببلیون-برطرن-برنتقه-بروانیا-برهلیا-بریزه-بریقلیمنون-بسباسا-بسلیقن-بسیل-بشناقه-بشوش-بطراخوس-بطراسالیون-بطرسالینون-بطریق-بطریرخ، بطریرک-بقنقومون-بکسمات، بقسمات-بلاسیوس-بلبوس-بلسان-بلور-بلوسطیون-بلیله-بنطابَلون-بنطاسیا-بنطیقسطی-بنواله-بنیوله-بورطخیه-بوریطش-بوطیقا-بوقلمون-بیطار –بیطس-پرگار-پسته-پول-پیاله-تارم، طارم-تافیسیا-تالان-ترخون-تریاق، تریاک-ثالسقیس-ثاولوجیا-جاثلیق-جغرافی-حامااَقطی-حامالاون-حامامیلون-خالاون-خامااقطی-خامادریوس، کمادریوس-خامالان-خندروس-خندریلی-دارافزین، درابزین، درابزون، دربزینTrapezion-درخمی-دروبطارس-درقینون (یوDoryknionلاDorycnium)-درهم(تازی شدهdraxmE)-دفتر-دقطامانون-دلتا(فر.یو)-دوقوس-دیاقودا، دیاکودا-دیسانتری(یوDus-entera در فرDysenterie)-دیفروغس، دیبرجاس، دیفروجاس، دیفروجسDiphryges-دیفساقوس(یوDipsakosلاdIpsacus)-دیهیمdIadEma-ذاقنوبداسdaphNOEIdEs-ذاقنی، ذاقیdaphNE-ذوسنطاریاDusenteria-ذیابیطوس، ذیابیطس-راتیانج، راتینج، راتینا، راثیناrETINo-راطینا، راطینیراتیانجrhETINE-رفوRafideyo-رقاقسOrxis- ریطوریقا-زمردsOmaraghDOs-زُنار(یو نوینzoNarIیو باستانzoNarION)-ساردین(فر.یو)-ساطوریون، ساطورین-سالامندرا(سمندر)-سالیقونSyrikon-سخینوس-سرخیوس(یو؟)-سَریس-سسالیوس-سَطراطیوطِس-سطرونیون-سُغبین-سِفارَج-سفسطه-سقرینوس(تحریف شده سقرپیوس)-سقردیون-سقلینونSkolopendrion-سقمونیاskammoNIa-سقوردیون-سقیروس-سکبینهَ (یوSagapenonلاSagapenum)-سکوبا(اسقفEpiscopos)-سَلیط-سلینون-سماریس-سمپوزیوم(یوSumposionانگ لاSymposium)-سمرنیونSymernium-سمندر (یو SalamandraلاSalamandra)- سندروس-سندل، سندلک، سندله (یوSandaliaلا SandaliumانگSandal فرSandale)-سوسنبر(پهلویSisimbarیوSisumbrion)-سوفسطیقاSophitici Elenchi-سولوجسوس-سیبیا-سیسالیوس، ساسالیوس-سیسباتحریف شده سیبیا-سیسنبر، سوسنبر-سیم(پهلویAsim یوAsema)-شریشSeris-شقاقلوس، سفاقلوس Sphakelos-شیقوموریSukomoros-صابونsapoN-طاوسTaos-طخشیقون-طراطاوس-طراغودیا(یو.لا)-طرغلودیسTrOglOdyTEs-طریفلن، طریفله(یوTriphyllonلاTrifolium)-طریفولیون-طریقوقن، طروقوقون-طلسم-طوبیقا-طوفانTypho,-os-طومار- غاریقون، اغاریقن، اغاریقون، اغارقهAgarikon-غاطوسkETOs-غاغاطی، غاغاطیسGagates- غالالوط، غالالوطا (آمیخته‌ای ازآرامی ویونانی)-غانغرایا، غانقرایا فساد، عفونتGaggraina-غلیخون، غلیخن-غُنقیلی qOqqulE-فارphârOs-فارالیون-فالرغوسp?larqOs-فانوس-فاواینا، فاوینا روی سریانی، تازی ازیوpaIONía یاpaIwNIa-فایتون-فراسیون، فراشیون، فارسیونprásION-فرستاریون-فرعون تازی شده سر ازیوpharaoN-فرفورEuphorbiceنام پزشک پادشاه«جبه»Juba-فرفوس تحریف شده فرفوریوس-فریسموس، فریسیموسPrīapismos-فسریقون-فسلیون-فطراسالیون-فلسفه-فلقمونیا-فلّوس-فَنتافلیون-فنجانPínax-فنطافلون، بنطابلون، پنطافلن-فو-فوریونPúrethron-فوقس(یوPhūkosلاFucus)-فولیون-فیقرا-فیلسوف-قابنوسKapinos-قاطاننقی Katanagche-قاطوس، غاطوس، قطیسKêté-قاطیغوریا، قاطغوریاس-قاقالیس(یو؟)-قالب(تازی شده پارسیِ کالبد.یونانیِKalopóδion-قاماریون-قانتاریدس-قانقرایا (یو Gaggrainلا Gangraena)-قانونKanón-قانونOrganon-قپان، کپان-قراسیا، قراصیا، قاراسیا-قراطارغوین-قرانیا-قرانیطس تصحیف شده فرانیطسPhrenitis-قربانیون تصحیف شده فراتنیون Parthenium –قردامن، قردامونKárδmon-قرقف(یو؟لا؟)-قردمانا، قردمانی، قردمانی، قردمانه، قرطمانا(تازی شده سریانی شده یوKardāmomon-قرلیونKorállion-قرنباXerambon-قَرَنفُل Karuóphulon-قرینطس تصحیف شده فرینطسPhren(هوش)-قُروال، قرول، قورالKorállion –قروالیونKorállion- قُسالاون تصحیف شده قسالاونPissélaion-قستوس، قسثوس Kisthós-قُسط(گیاه)Kóstos-قسط(عدل، داد)Setir,Sextarios-قسطانیه-قُسطُس-قسطنه Kastania-قسطوریونKastórion-قسطیرKassiteros-قسوس-قسولیدوس تصحیف شده فسولیسPhusalis-قطاسKètos-قفس، قفص(یوKapsaلاCapsa)-قفلوطKephalotós-ققنس، ققنوسKolokássion-قلقدیس تازی شده خلقیتسXalkitis-قلقطاریوXalkáneéیا Xalkokrātonía-قلم-قلومس تحریف شده تازی شده یوPhlómos-قِنّبKáńnobis-قنبیط، قرنبیط(یوKrámbe?یو بیزانسیKonoourida)-قنبیل تازی شده هندیKampillaلا Kamala-قندیلKanδēla-قنطار-قُنطُسConto-قنطوریون، قنطاریون، قنطریونKentaūreion –قورسا، قورثا تحریف شده تازی شده یوMuron-to-قوریون تازی شده یوKorion-قوطولیودن kotuleδōn-قوفاKūphiاز ریشه مصری-قولنجKólonosازKōlon- قولونkōlon-قومارثونMáraθon-قوماروسKómaros-قوماورس تحریف شده قوماروس، قوماریس-قومنی، قومینیKómē-قونیطن کوتاه شده اقونیطونAkóniton-قونیونkóneion-قیر، قارkērós –قیراطkerationفرانگCarat-قیرسKērōsموم شمع-قیروطی-قیسوسKissós-قیشور Kíssés –قیطاقون تحریف شده قیامون Kumos-قیطس تحریف شده میطس، میرطسMurtos-قیفالKéphalé-کاپا-کالبد(=کالب پهلویKālpaδ پازند(؟)KālbūδیونانیKalopóδion)-کامادریوسKamaidhrus,Xaμaiδpus-کانون(یوKanōnفرCanon)-کَبَر، قَبَرQabar، قباریس، قباریش یوKápparis-کَرَنبKrámbē-کلKullos-کلیدKleīδa-کلیسا (= کلیسیا، کلیسه پهلویKilīsyīakیونانیCekklēsia)-کلیکرون-کمادریوس، کماذریوس Xamaīδrus- لِمافیطوس-کمامیلون-کَمرا(پهلوی مانیاییQmrتاک(طاق)گنبد یونانی Kamára)-کُندُر، کندروس Xóndros-کنگر(یوKinára)-کیثوفیلا تحریف شده تازی شده یوLiθokólla-کیلوس(قیلوس Xulosعصاره، مایع لاChylus)-کیموسXūmósسیال وعصاره-کیمیاXēmeíaاختلاط وامتزاج-گاما- گنوستیکGnostikos-گونیا(سریانی ازیونانیΓōnia-لاغوسLaγōòs-لاک لاک لکا(گیاه) Lakxa-لاونطوبطالون-لَبسانLapsāne-لبیذیون، لبیدیون، لبیدونLepidion-لغت(Logos?)-لنجیطُس(یو؟)-لُنخیطیسLogkhitès-gk'v-لنگر-لوبیا(=لوویا، لوبیه، لوبیاد=تازی شده یوLóbiaازراه سریانی-لور، لورا(تازی شده یو.لاLyra)-لوطوس(یوLōtósلاLotūs)- لوفردیس-لوققطننLycoctonon-لوقیون(تازی شده سریانی از یوLykion)-لَوید، لویزطبر.ازیوLave-لیثَرغُسLēθarγos ازLēθé فراموشی+Arγosعاطل=مرگ دروغین، موت کاذب، سبات-لیخِنLekhèn-لیخنیسLychnis-لیر(لاLyraاز یونانی)-لیسهLukeion-لیکنLeixèn-لیمونیون-ماخاریون(تازی شده یو؟)-مارونMáron-ماساریقاMesentéron-مالاکیتMalakhitês-مالُسMélosسیاه(درنسکهای پزشکی پیشین بکاررفته)-مالیMéli انگبین(در پزشکی کهن بکاررفته)-مالیا، سیاMélas-مالیخولیا (تصحیف شده مالنخولیا تازی شده لاMelancolia از یوMelaγxolia خلط سیاه)-مالیطِرنا (تصحیف وتازی شده یوMelantēría-ماندراغوراسMandragóras-مانیا(لاManiaاز یو)-مثنان(تازی شده به گاس سریانی از یونانیθymelaía یا Xamelaía)-مجسطی=ترتیب عظیم Meγiste Suntáxis-مجوس(اوستاییMaguیو Mágosلا Magus)-مرجانMargaritēs-مرمر(یوmármarosلا Marmor)-مروارید(پهلویMorvāritیونانیMarγarítēs)-مَروس(یو Amárakosلا Amāracus)-مریافلنMurióphullon-مسحقونیا(سریانی جزو دوم از یونانی Konía)-مسطنجی(تحریف شده مصطکی Mastixē)-مزغان(لاMusicaیو Mousikēموسیقی) –مُِشک(یوMoskosلا Muscusتازی شده مسک)-مطران(لا Mitra یو Mêtropolisفر Métropoliteیکی از زینه‌های روحانیت کلیسای رومی، برخی آنرا زینه‌ای میان بطریرک وآرشوک دانسته‌اند)-مغناطیس(یوMaγnētesیا Maγnētis-مغنیسا، مغناسیاMaγnēs-مغنیسیا-، مغنیسا فر. Magnésie-مقدونس (تازی شده بیزانسی Makeδonisionیو.نوینMakeδonísi)-ملغَم (Malagmaخمیر کردن)-ملوخیا، ملوخیه، ملوکیه، ملوکیاMolóxion-من(واحد وزن لاMinaیو Mna)-منجنیق، منجنیک(ازیو Maγγanikonکشکنجیر)-مَنداغورس، مندغوره(Mandraγorás) –موMaw(یوMēon)-موMū-موسیقار، موسقار، مسقال تازی شده یوMousikē(موسیقی)-موسیقی(یوMousikēلا Mūsica)-مولی(Mūli)(گیاه)-مومیا(تازی شده از یوMoúmia از پارسی موم؟)-میاسطو، میاستو(تحریف شده Manāstirمناستر.دیرمعبد یوMonasterion)-ناموس (Nómosعادت، شریعت)-ناووس، ناوس، ناؤوسNaós-نرگس(پهلویNarkisیوNárkissos)-نطرون(NatrūnسدیمNatronکه یونانی است سپس درلاتینی بروی Natriumدرآمده و امروزSodium گفته می‌شود)-نفت(=نفط اوستاییNaftaتَر، نمناک مانیایی، پهلویNptقیر، نفت یو Náphtaلا Naphtaازسوی دیگر در اکدی بروی کنشی«نباطو»بچم درخشید، روشن کرد تابید طلوع کرد«نبطو»بچم نفط آمده)-وال، بال، فال، اوال، افالPhálaina-وقیه(یو.لا)-هاله(یوÀ losلاHalos قرص خورشید وماه)-هِتِرا(یوHetaīrosفرHetaire)-هرفولیونÉrpullos-هرقلوسĒrákléios –هوفاریقونHyperikon-هِندِبا، هندَبا، هندِباء، هندَباء تازی شده=هندباجĺntybos-هیلاج(چشمه زندگانی)-هیولیUlê-هِیون-

منابع[ویرایش]

فرهنگ معین

External links[ویرایش]