کوچ

فارسی

ریشه لغت

• پهلوی
• کتیبه رباطک که خودِ کوشانشاه آن را نوشته است، به روشنی گویایِ آن است که کوشانیان ایرانی و زبانِ آنها آریایی بوده است و حتی پیش از کشفِ کتیبه نیز چندین نوشته از کوشانیان برجای مانده بود که تاییدی بر آریایی بودنِ آنهاست. و این یعنی خط بطلانی بر خودمغول پنداران. 2 - واژه ( کوچ ) و دیسه هایِ گوناگونِ آن واژگانی ایرانی هستند. 1 - یکی از دیسه هایِ واژه ( کوچ ) ، ( کَچ ) بوده است . در زبانهایی باستانیِ ایرانی آواهایِ ( ک ) ، ( خ ) ، ( ه ) چنانچه در آوایِ نخستینِ واژه بیایند، بایکدیگر جایگزین پذیر هستند. برای نمونه ( ( هَفتار/کفتار ) ، ( هَپ ( اوستایی ) /کَپیچَ ( پارسی باستان ) /کَپَتی ( سانسکریت ) که به ( غاپ و غاپیدن ) در پارسیِ کنونی درآمده است. در زبانِ اوستایی کارواژه یِ ( هَچ ) را داریم و همچنین ( هَچَ ) به چمِ ( رهسپار شده از، از ) که خود حرف اضافه یِ ( از ) به ( هَچَ ) در زبان اوستایی برمی گردد. واژه ( قاچاق ) از دو تکواژ ( کَچ ) به چمِ ( حرکت کردن، سفر کردن، رهسپارشدن ) و پسوندِ ( آگ ) که پسوندی از زبانِ پهلوی است، گرفته شده است. در زبانِ سانسکریت نیز این واژه به دیسه یِ ( kas ) بوده است: در رویه یِ 433 از نبیگ ( فرهنگِ سَنسکریت - فارسی ) - پوشینه یکم - آمده است

آوایش

• /کوچ/

اسم

کوچ

1. رفتن از جایی بجای دیگر بصورت جمعی و خانوادگی همراه با وسایل زندگی، به قصد اقامت؛ مهاجرت. کوچیدن.
2. کوچ عبارت است از جابجایی مرتب و دسته‌جمعی خانوارهای یک ایل همراه با دام‌ها از محلی به محل دیگر.
3. جغد، بوم.

صفت

1. لوچ و اَحوَل.

واژه‌های مشتق شده

• کوچان، کوچ‌و‌بنه، کوچ‌نشین، کوچ‌عشایر، کوچ‌بر‌کوچ، کوچ‌کردن

---

منابع

• فرهنگ بزرگ سخن/ فرهنگ کوچک زبان پهلوی/ فرهنگ واژه‌های اوستا/ فرهنگ سنسکریت