در زبانِ اوستایی ( ایرا ) به چمِ ( گروه، دسته، ارتش، تیپ ) بوده است. در رویه یِ 260 از نبیگِ ( فرهنگِ واژه های اوستا ) آمده است واژه ( ایل ) واژه ای ایرانی است که از واژه ( ایر، ایرمان ) در زبانِ پارسی میانه - پهلوی برگرفته شده است، هرچند که این واژه ریشه یِ اوستایی نیز دارد. دگرگونیِ آواییِ ( ر/ل ) در زبانهایِ ایرانی و هندواروپایی رواگمند ( رایج ) بوده است ( ایر/ایل ) ، ( ایرمان/ایلمان ) . ( ایر ) در زبانِ پارسی میانه - پهلوی به چمِ ( نژاده، اصیل زاده، یَل ) و ( ایرمان ) به چمِ ( دوست، یار ) بوده است؛ چنانکه در رویه هایِ 30، 31 و 232 آمده است: