ماه
فارسی[ویرایش]
ریشه لغت[ویرایش]
 |
ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ ماه دارد |
آوایش[ویرایش]
- /ماه/
اسم[ویرایش]
ماه
- (نجوم): جرم آسمانی نسبتاً بزرگی که شب‌ها به صورت لکه روشن بزرگی از زمین دیده می‌شود و هر ۲۹ تا ۳۰ شبانه روز یک‌بار دور زمین می‌گردد.
- (گاهشماری): قمر زمین، سیاره کوچکی که به دور خود و دور زمین می‌گردد و از خورشید نور می‌گیرد.
- در ایران قدیم روز دوازدهم از هر ماه شمسی.
- ماه نهم بارداری یا زمان زایمان.
| واژه | ماه |
| معادل ابجد | 46 |
| تعداد حروف | 3 |
| تلفظ | māh |
| نقش دستوری | اسم |
| ترکیب | (اسم) [پهلوی: māh] ‹ماج، مانگ› |
| مختصات | (اِ.) |
| آواشناسی | mAh |
| الگوی تکیه | S |
| شمارگان هجا | 1 |
| منبع | لغت‌نامه دهخدا |
- دکتر کزازی در مورد واژه ی ماه می نویسد : ( ( ماه در پهلوی ماه بوده است و در اوستایی ماونگه mawangh . ریخت اوستایی در مانْگ که در دری کهن و کُردی به کار می رفته است و می رود . هنوز پایدار مانده است . ) ) خداوند کیوان و گردان سپهر فروزنده ی ماه و ناهید و مهر ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 171 )
صفت[ویرایش]
- معشوق زیباروی.
فعل[ویرایش]
يَمُوهُ (yamūhu)
- (با بِ (bi)) آمیختن
مَاهَ (ازمَوْه به معنای من می‌کَنَم, اسم فعلی ) مَاهَ (māha) , يَمُوهُ (yamūhu)
- آبدار شدن
ریشه شناسی[ویرایش]
از پارسی میانه 𐭡𐭩𐭥𐭧 (māh) از پارسی باستان: (māha)𐎶𐎠𐏃 از پیش-ایرانی: -māha*[۱] (مقایسه شود با: مونگ در مازندرانی، ما در گیلکی، مانگ در کردی سورانی،meh در کردی کرمانجی، ماه در بلوچی، مانگە در کردی اورامی، mang در زازایی، мӕй (mæj) در آسی ) از پیش-هندو-ایرانی: -mā́sa* یا -mā́s*[۱] (مقایسه شود با: (māsa)मास در سنسکریت و (mās)मास در هندی ) از پیش-هندو-اروپایی: -mḗh₁n̥s* (مقایسه شود با: muaj در آلبانیایی، ամիս (amis)در ارمنی، moon و month در انگلیسی، mañ در تخاری و mois در فرانسوی)
ریشه‌شناسی[ویرایش]
از پیش-ایرانی: -māha* (مقایسه شود با: 𐭡𐭩𐭥𐭧 (māh) در پارسی میانه، (māha)𐎶𐎠𐏃 در پارسی باستان، مونگ در مازندرانی، ما در گیلکی، مانگ در کردی سورانی،meh در کردی کرمانجی، ماه در پارسی، مانگە در کردی اورامی، mang در زازایی، мӕй (mæj) در آسی ) از پیش-هندو-ایرانی: -mā́sa* یا -mā́s* (مقایسه شود با: (māsa)मास در سنسکریت و (mās)मास در هندی ) از پیش-هندو-اروپایی: -mḗh₁n̥s* (مقایسه شود با: muaj در آلبانیایی، ամիս (amis)در ارمنی، moon و month در انگلیسی، mañ در تخاری و mois در فرانسوی)
––––
برگردان‌ها[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- فرهنگ لغت معین
- فرهنگ بزرگ سخن