پیوست:تک‌واژها
تک‌واژها اجزاء زبانی ای هستند که از یک یا چند واج ساخته میشود و به تنهایی دارای معنی نیستند اما با ترکیب شان با واژه‌های دیگر واژه‌های نو پدید می‌آیند.تک واژها مقوله‌ای صرفی (ساختواژه‌ای)هستند و و به دو نوع آزاد و وابسته تقسیم میشود.
تکواژ معادل Morpheme در انگلیسی است و در فارسی بدان واژک نیز گفته میشود.
تکواژ آزاد
[ویرایش]تکواژهایی که معنا و کاربرد مستقل دارند تکواژ آزاد نام دارند. مانند:همیشه، گوسفند، میز و... که به دو گروه قاموسی (مانند کتاب) و دستوری (مانند برای) تقسیم میشود
تکواژ وابسته
[ویرایش]تکواژهایی که معنا و کاربرد مستقل ندارند تکواژ وابسته نام دارند. مانند: بان، ی، مند، در کلمات آسیابان، جنوبی و آبرومند. تکواژ وابسته نیز به دو گروه اشتقاقی (مانند ستان در گلستان) و تصریفی (مانند ان در درختان) تقسیم میشود. تکواژ وابسته چند نوع است: وند، واژه‌بست
وند‌ها تک واژهایی هستند که با ترکیب شان با اسم‌های ساده اسم‌های مشتق بوجود می‌آیند.معادل وند در انگلیسی Affix میباشد. وند‌ها بر ۳ قسم هستند پیشوند میانوند و پسوند.در زبان فارسی میانوند نداریم.
وند‌ها از نگاه نقش دو گروه‌اند وند اشتقاقی inflectional affix که نقش واژه سازی دارند وند تصریفی derivational affix که نقش نحوی دارد و کلمه را برای گرفتن جایگاه نحوی خود در جمله آماده میکند مانند‌ها در زنها و ب در برو وند‌ها از نظرمحل قرارگرفتنش نسبت به پایه سه نوع هستند. در ویکی واژه وند‌ها باید به کمک علامت - در اول و آخرشان بیایند.
معادل Prefix در انگلیسی.
معادل infix در انگلیسی.
معادل Suffix در انگلیسی.
واژه‌بست‌ها تک واژهایی هستند که کاربرد مستقل ندارند و چون وند‌ها به کلمه قبل و یا بعد از خود میچسبند اما بر خلاف وند‌ها جزء ساخت این کلمه‌ها محسوب نمیشوند. با پیوستن به واژه پایه خود دارای نقش میشوند. مانند َم در کلمات کتابم و خوبم که در اولی ضمیر است و در دومی فعل
معادل انگلیسی واژه‌بست، Clitic میباشد.[۱]
واژه بست‌های فارسی
[ویرایش]صورت‌ها تصریفی فعل بودن:-َم، -ی، -َست، -یم، -ید، -َند ضمایر شخصی پیوسته: :-َم، -َت، -َش، -ِمان، -ِتان، -ِشان یا نکره: -ی کسره اضافه: -ِ نشانه معرفه: -ِ الف ندا: -آ
ادات
[ویرایش]ادات تک واژهایی هستند دستوری که بطور مستقل بکار نمیروند.مانند می
کلماتی هستند که به مرور زمان نقش وند‌ها را ایفا می‌کنند مانند آباد در سعادت آباد
منابع
[ویرایش]