دادن

فارسی

ریشه لغت

پهلوی

آوایش

/است/

مصدر فعل متعدی

دادن

سپردن، واگذار کردن چیزی به کسی یا جایی؛ مقابل گرفتن.
بخشیدن، زدن، حمله کردن، خوراندن، برآوردن، رویاندن.

فعل

كنش واگذار كردن و تسليم كردن؛ كنش آفريدن، خلق كردن در واژه دادار به چم آفريدگار نمايان است.

مثال‌ها

وبال است دادن به رنجور قند/كه داروی تلخش بود سودمند. «سعدی»
در آن وقت نوميدی آن مرد راست/گناهم ز دادار داور بخواست. «سعدی»

ریشه شناسی۲

برگرفته از پارسی میانه:dah "دادن"، ماده ماضی dāt . در اوستایی: ريشه dā "دادن ، نهادن". ایران باستان: dāta مشتق از هندواروپایی: ريشه -dō به معنی دادن.

هَمْصَدْرْهای «دادن»

بن‌گذشته

بن‌کنون

بن‌آینده

داد

دَه

دَهین

فعل‌های «دادن»

شخص		مفرد			جمع
شخص		اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
گذشته		من	تو	او	ما	شما	اویان/آن‌ها
	ساده	دادم	دادی	داد	دادیم	دادید	دادند
	استمراری	می‌دادم	می‌دادی	می‌داد	می‌دادیم	می‌دادید	می‌دادند
	کامل	داده بودم	داده بودی	داده بود	داده بودیم	داده بودید	داده بودند
	التزامی	داده باشم	داده باشی	داده باشد	داده باشیم	داده باشید	داده باشند
	مستمر	داشتم می‌دادم	داشتی می‌دادی	داشت می‌داد	داشتیم می‌دادیم	داشتید می‌دادید	داشتند می‌دادند
کنون		من	تو	او	ما	شما	اویان/آن‌ها
	ساده	دَهم	دَهی	دَهد	دَهیم	دَهید	دَهند
	استمراری	می‌دَهم	می‌دَهی	می‌دَهد	می‌دَهیم	می‌دَهید	می‌دَهند
	کامل	داده‌ام	داده‌ای	داده/داده‌است	داده‌ایم	داده‌اید	داده‌اند
	ملموس	دارم می‌دَهم	داری می‌دَهی	دارد می‌دَهد	داریم می‌دَهیم	دارید می‌دَهید	دارند می‌دَهند
	التزامی	بدَهم	بدَهی	بدَهد	بدَهیم	بدَهید	بدَهند
آینده	-	من	تو	او	ما	شما	اویان/آن‌ها
آینده	-	خواهم داد	خواهی داد	خواهد داد	خواهیم داد	خواهید داد	خواهند داد
دستوری		-	تو	-		شما	-
	امر		بدَه			بدَهید
	نهی		ندَه			ندَهید

عملواژه‌های «دادن»

عملواژه‌های فرایندی ساده

شخص	مفرد			جمع
گذشته
شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
	من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
سادیک	️دادم 📤	️دادی 📤	️داد 📤	️دادیم 📤	️دادید 📤	️دادند 📤
آستانیک	هی‌دادم	هی‌دادی	هی‌داد	هی‌دادیم	هی‌دادید	هی‌دادند
شروعیک	تی‌دادم	تی‌دادی	تی‌داد	تی‌دادیم	تی‌دادید	تی‌دادند
جاریک	فی‌دادم	فی‌دادی	فی‌داد	فی‌دادیم	فی‌دادید	فی‌دادند
فرجامیک	وی‌دادم	وی‌دادی	وی‌داد	وی‌دادیم	وی‌دادید	وی‌دادند
پایانیک	دی‌دادم	دی‌دادی	دی‌داد	دی‌دادیم	دی‌دادید	دی‌دادند
پیوستیک	پی‌دادم	پی‌دادی	پی‌داد	پی‌دادیم	پی‌دادید	پی‌دادند
روالیک	می‌دادم	می‌دادی	می‌داد	می‌دادیم	می‌دادید	می‌دادند

شخص	مفرد			جمع
کنون
شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
	من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
سادیک	️دَهم 📤	️دَهی 📤	️دَهد 📤	️دَهیم 📤	️دَهید 📤	️دَهند 📤
آستانیک	هی‌دَهم	هی‌دَهی	هی‌دَهد	هی‌دَهیم	هی‌دَهید	هی‌دَهند
شروعیک	تی‌دَهم	تی‌دَهی	تی‌دَهد	تی‌دَهیم	تی‌دَهید	تی‌دَهند
جاریک	فی‌دَهم	فی‌دَهی	فی‌دَهد	فی‌دَهیم	فی‌دَهید	فی‌دَهند
فرجامیک	وی‌دَهم	وی‌دَهی	وی‌دَهد	وی‌دَهیم	وی‌دَهید	وی‌دَهند
پایانیک	دی‌دَهم	دی‌دَهی	دی‌دَه	دی‌دَهیم	دی‌دَهید	دی‌دَهند
پیوستیک	پی‌دَهم	پی‌دَهی	پی‌دَهد	پی‌دَهیم	پی‌دَهید	پی‌دَهند
روالیک	می‌دَهم	می‌دَهی	می‌دَهد	می‌دَهیم	می‌دَهید	می‌دَهند

شخص	مفرد			جمع
آینده
شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
	من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
سادیک	️دَهینم 📤	️دَهینی 📤	️دَهیند 📤	️دَهینیم 📤	️دَهینید 📤	️دَهینند 📤
آستانیک	هی‌دَهینم	هی‌دَهینی	هی‌دَهیند	هی‌دَهینیم	هی‌دَهینید	هی‌دَهینند
شروعیک	تی‌دَهینم	تی‌دَهینی	تی‌دَهیند	تی‌دَهینیم	تی‌دَهینید	تی‌دَهینند
جاریک	فی‌دَهینم	فی‌دَهینی	فی‌دَهیند	فی‌دَهینیم	فی‌دَهینید	فی‌دَهینند
فرجامیک	وی‌دَهینم	وی‌دَهینی	وی‌دَهیند	وی‌دَهینیم	وی‌دَهینید	وی‌دَهینند
پایانیک	دی‌دَهینم	دی‌دَهینی	دی‌دَهیند	دی‌دَهینیم	دی‌دَهینید	دی‌دَهینند
پیوستیک	پی‌دَهینم	پی‌دَهینی	پی‌دَهیند	پی‌دَهینیم	پی‌دَهینید	پی‌دَهینند
روالیک	می‌دَهینم	می‌دَهینی	می‌دَهیند	می‌دَهینیم	می‌دَهینید	می‌دَهینند

عملواژه‌های نافرایندی ساده

شخص		مفرد			جمع
انجامی
شخص		اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
		من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
گذشته	سادیک	️بدادم 📤	️بدادی 📤	️بداد 📤	️بدادیم 📤	️بدادید 📤	️بدادند 📤
	شروعیک	بتی‌دادم	بتی‌دادی	بتی‌داد	بتی‌دادیم	بتی‌دادید	بتی‌دادند
	پایانیک	بدی‌دادم	بدی‌دادی	بدی‌داد	بدی‌دادیم	بدی‌دادید	بدی‌دادند
	پیوستیک	بپی‌دادم	بپی‌دادی	بپی‌داد	بپی‌دادیم	بپی‌دادید	بپی‌دادند
	روالیک	بمی‌دادم	بمی‌دادی	بمی‌داد	بمی‌دادیم	بمی‌دادید	بمی‌دادند
		من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
کنون	سادیک	️بدَهم 📤	️بدَهی 📤	️بدَهد 📤	️بدَهیم 📤	️بدَهید 📤	️بدَهند 📤
	شروعیک	بتی‌دَهم	بتی‌دَهی	بتی‌دَهد	بتی‌دَهیم	بتی‌دَهید	بتی‌دَهند
	پایانیک	بدی‌دَهم	بدی‌دَهی	بدی‌دَهد	بدی‌دَهیم	بدی‌دَهید	بدی‌دَهند
	پیوستیک	بپی‌دَهم	بپی‌دَهی	بپی‌دَهد	بپی‌دَهیم	بپی‌دَهید	بپی‌دَهند
	روالیک	بمی‌دَهم	بمی‌دَهی	بمی‌دَهد	بمی‌دَهیم	بمی‌دَهید	بمی‌دَهند
		من	تو	او	منان/ما	تویان/شما	اویان/آن‌ها
آینده	سادیک	️بدَهینم 📤	️بدَهینی 📤	️بدَهیند 📤	️بدَهینیم 📤	️بدَهینید 📤	️بدَهینند 📤
	شروعیک	بتی‌دَهینم	بتی‌دَهینی	بتی‌دَهیند	بتی‌دَهینیم	بتی‌دَهینید	بتی‌دَهینند
	پایانیک	بدی‌دَهینم	بدی‌دَهینی	بدی‌دَهیند	بدی‌دَهینیم	بدی‌دَهینید	بدی‌دَهینند
	پیوستیک	بپی‌دَهینم	بپی‌دَهینی	بپی‌دَهیند	بپی‌دَهینیم	بپی‌دَهینید	بپی‌دَهینند
	روالیک	بمی‌دَهینم	بمی‌دَهینی	بمی‌دَهیند	بمی‌دَهینیم	بمی‌دَهینید	بمی‌دَهینند

شخص	مفرد			جمع
دستوری
شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص	اول شخص	دوم شخص	سوم شخص
	-	تو	-		تویان/شما	-
امر		️بدَه 📤			️بدَهید 📤
نهی		️ندَه 📤			️ندَهید 📤

هم‌مصدرهای «دادن»

	کُنْمادین	کُنادین	کُناشْتین	کُنْشادین	کُنْفادین	کُنْفاشْتین	کُنْشِفادین	کُنْخادین	کُنْخاشْتین	کُنْشُخادین
گزارشی	دَهمدن	دادن	دَهشتن	-	دَهفتن	دَهفشتن	-	دَهختن	دَهخشتن	-
گزاری	دَهمادن	دَهادن	دَهاشتن	-	دَهفادن	دَهفاشتن	-	دَهخادن	دَهخاشتن	-
انگیزی	دَهماندن	دَهاندن	دَهانشتن	دَهشاندن	دَهفاندن	دَهفانشتن	دَهشفاندن	دَهخاندن	دَهخانشتن	دَهشخاندن
سببی	دَهماردن	دَهاردن	دَهارشتن	دَهشاردن	دَهفاردن	دَهفارشتن	دَهشفاردن	دَهخاردن	دَهخارشتن	دَهشخاردن
باعثی	دَهمژدن	دَهژدن	دَهژشتن	دَهشژدن	دَهفژدن	دَهفژشتن	دَهشفژدن	دَهخژدن	دَهخژشتن	دَهشخژدن

––––

برگردان‌ها

ترجمه‌ها

منابع

فرهنگ بزرگ سخن
فرهنگ لغت معین