پرش به محتوا

بودن

از ویکی‌واژه

(دَ)

فارسی

[ویرایش]

گونه‌های دیگر نوشتاری

بدن

ریشه‌شناسی

[ویرایش]
  • پهلوی

آوایش

[ویرایش]
  • [بو/دَن]

مصدر لازم

[ویرایش]

بودن

  1. وجود داشتن، هستی.
  2. حاضر بودن.
  3. اقامت داشتن.
  4. پهلوی: بوتن

فعل

[ویرایش]
  1. پهلوی «بوتن»، از ریشه ٔ آریایی «بهو - بهاو»، بهمین معنی، اوستا «بوئیتی»، سانسکریت «بهاوتی»، (سوم شخص)
  1. لاتینی «فوتوروم»، اسلاو «بیت».
  2. استن. باشیدن. وجود داشتن. هستی داشتن. وجود. هستی
  3. انجام گرفتن
  4. وجود. هستی. ثبات. ماندن
  5. گذراندن عمر. زندگی کردن
  6. گذراندن. سپری کردن (زمان)
  1. سپری شدن. گذشتن
  2. رخ دادن. واقع شدن. روی دادن. حادث گشتن
  3. منتظر بودن. درنگ کردن. صبر کردن
  4. شاید. مگر. محتمل. گاهی به صورت «باشد که» و گاه به صورت «بود که» آید
  5. حاضر بودن. حاضر شدن
  6. پا بر جا بودن. استقامت ورزیدن. پایداری کردن
  7. اقامت داشتن. توقف کردن. اقامت کردن
  8. نگریستن. پاییدن. مراقبت داشتن. مواظبت کردن. به کار خود توجه داشتن
  9. به پایان رسیدن. به پایان کشیدن. به آخر رسیدن . به انتها کشیدن
  10. در فکر بودن. در اندیشه بودن
  11. پذیرفتن. قبول افتادن. قبول کردن
  12. بودن : دکتر کزازی در مورد واژه ی بودن می نویسد : ( ( بودن در پهلوی بوتنbutān، در پارسی با هستن درآمیخته است ( بُنِِ اکنون ) ( ریشه مضارع ) آن در پهلوی بو baw و باش بوده است. ) ) حکیما چو کس نیست، گفتن چه سود؟ از این پس بگو کافرینش چه بود. ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 185 )


هَمْصَدْرْهای «بودن»
بن‌گذشته بن‌کنون بن‌آینده
بود باش باشین[📍]
فعل‌های «بودن»
عملواژه‌های «بودن»
عملواژه‌های فرایندی ساده
گذشته
شخص مفرد جمع
اول شخص دوم شخص سوم شخص اول شخص دوم شخص سوم شخص
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
سادیک ️بودم 📤 ️بودی 📤 ️بود 📤 ️بودیم 📤 ️بودید 📤 ️بودند 📤
آستانیک هی‌بودم هی‌بودی هی‌بود هی‌بودیم هی‌بودید هی‌بودند
شروعیک تی‌بودم تی‌بودی تی‌بود تی‌بودیم تی‌بودید تی‌بودند
جاریک فی‌بودم فی‌بودی فی‌بود فی‌بودیم فی‌بودید فی‌بودند
فرجامیک وی‌بودم وی‌بودی وی‌بود وی‌بودیم وی‌بودید وی‌بودند
پایانیک دی‌بودم دی‌بودی دی‌بود دی‌بودیم دی‌بودید دی‌بودند
پیوستیک پی‌بودم پی‌بودی پی‌بود پی‌بودیم پی‌بودید پی‌بودند
روالیک می‌بودم می‌بودی می‌بود می‌بودیم می‌بودید می‌بودند
کنون
شخص مفرد جمع
اول شخص دوم شخص سوم شخص اول شخص دوم شخص سوم شخص
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
سادیک ️باشم 📤 ️باشی 📤 ️باشد 📤 ️باشیم 📤 ️باشید 📤 ️باشند 📤
آستانیک هی‌باشم هی‌باشی هی‌باشد هی‌باشیم هی‌باشید هی‌باشند
شروعیک تی‌باشم تی‌باشی تی‌باشد تی‌باشیم تی‌باشید تی‌باشند
جاریک فی‌باشم فی‌باشی فی‌باشد فی‌باشیم فی‌باشید فی‌باشند
فرجامیک وی‌باشم وی‌باشی وی‌باشد وی‌باشیم وی‌باشید وی‌باشند
پایانیک دی‌باشم دی‌باشی دی‌باش دی‌باشیم دی‌باشید دی‌باشند
پیوستیک پی‌باشم پی‌باشی پی‌باشد پی‌باشیم پی‌باشید پی‌باشند
روالیک می‌باشم می‌باشی می‌باشد می‌باشیم می‌باشید می‌باشند
آینده
شخص مفرد جمع
اول شخص دوم شخص سوم شخص اول شخص دوم شخص سوم شخص
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
سادیک ️باشینم 📤 ️باشینی 📤 ️باشیند 📤 ️باشینیم 📤 ️باشینید 📤 ️باشینند 📤
آستانیک هی‌باشینم هی‌باشینی هی‌باشیند هی‌باشینیم هی‌باشینید هی‌باشینند
شروعیک تی‌باشینم تی‌باشینی تی‌باشیند تی‌باشینیم تی‌باشینید تی‌باشینند
جاریک فی‌باشینم فی‌باشینی فی‌باشیند فی‌باشینیم فی‌باشینید فی‌باشینند
فرجامیک وی‌باشینم وی‌باشینی وی‌باشیند وی‌باشینیم وی‌باشینید وی‌باشینند
پایانیک دی‌باشینم دی‌باشینی دی‌باشیند دی‌باشینیم دی‌باشینید دی‌باشینند
پیوستیک پی‌باشینم پی‌باشینی پی‌باشیند پی‌باشینیم پی‌باشینید پی‌باشینند
روالیک می‌باشینم می‌باشینی می‌باشیند می‌باشینیم می‌باشینید می‌باشینند
عملواژه‌های نافرایندی ساده
انجامی
شخص مفرد جمع
اول شخص دوم شخص سوم شخص اول شخص دوم شخص سوم شخص
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
گذشته سادیک ️ببودم 📤 ️ببودی 📤 ️ببود 📤 ️ببودیم 📤 ️ببودید 📤 ️ببودند 📤
شروعیک بتی‌بودم بتی‌بودی بتی‌بود بتی‌بودیم بتی‌بودید بتی‌بودند
پایانیک بدی‌بودم بدی‌بودی بدی‌بود بدی‌بودیم بدی‌بودید بدی‌بودند
پیوستیک بپی‌بودم بپی‌بودی بپی‌بود بپی‌بودیم بپی‌بودید بپی‌بودند
روالیک بمی‌بودم بمی‌بودی بمی‌بود بمی‌بودیم بمی‌بودید بمی‌بودند
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
کنون سادیک ️بباشم 📤 ️بباشی 📤 ️بباشد 📤 ️بباشیم 📤 ️بباشید 📤 ️بباشند 📤
شروعیک بتی‌باشم بتی‌باشی بتی‌باشد بتی‌باشیم بتی‌باشید بتی‌باشند
پایانیک بدی‌باشم بدی‌باشی بدی‌باشد بدی‌باشیم بدی‌باشید بدی‌باشند
پیوستیک بپی‌باشم بپی‌باشی بپی‌باشد بپی‌باشیم بپی‌باشید بپی‌باشند
روالیک بمی‌باشم بمی‌باشی بمی‌باشد بمی‌باشیم بمی‌باشید بمی‌باشند
من تو او منان/ما تویان/شما اویان/آن‌ها
آینده سادیک ️بباشینم 📤 ️بباشینی 📤 ️بباشیند 📤 ️بباشینیم 📤 ️بباشینید 📤 ️بباشینند 📤
شروعیک بتی‌باشینم بتی‌باشینی بتی‌باشیند بتی‌باشینیم بتی‌باشینید بتی‌باشینند
پایانیک بدی‌باشینم بدی‌باشینی بدی‌باشیند بدی‌باشینیم بدی‌باشینید بدی‌باشینند
پیوستیک بپی‌باشینم بپی‌باشینی بپی‌باشیند بپی‌باشینیم بپی‌باشینید بپی‌باشینند
روالیک بمی‌باشینم بمی‌باشینی بمی‌باشیند بمی‌باشینیم بمی‌باشینید بمی‌باشینند
دستوری
شخص مفرد جمع
اول شخص دوم شخص سوم شخص اول شخص دوم شخص سوم شخص
- تو - تویان/شما -
امر ️بباش 📤 ️بباشید 📤
نهی ️نباش 📤 ️نباشید 📤
هم‌مصدرهای «بودن»

––––

برگردان‌ها

[ویرایش]
ترجمه

منابع

[ویرایش]
  • فرهنگ لغت معین